De impact van AI-gestuurde zoekmachines op online vindbaarheid

De razendsnelle opkomst van AI-gestuurde zoekmachines – denk aan ChatGPT, Bing Chat, Google’s SGE en Perplexity – verandert de manier waarop we online informatie zoeken en vinden. Voor bedrijven, van MKB tot e-commerce, roept dit belangrijke vragen op: hoe zorg je voor goede online vindbaarheid in AI-zoekmachines? In deze blog duiken we in SEO voor LLM’s (Large Language Models), ook wel AI SEO of Conversational Search Optimization genoemd. We leggen uit wat dit inhoudt, vergelijken de vijf grootste AI-zoekmachines met traditionele zoekgiganten zoals Google (inclusief marktaandelen en gebruikersaantallen) en analyseren hoe het zoekgedrag verschuift. Wat betekenen deze ontwikkelingen voor MKB’ers, ondernemers en SEO-marketeers? Tot slot schetsen we trends en voorspellingen voor de toekomst van SEO en e-commerce in dit nieuwe speelveld. Lees verder en ontdek hoe je jouw website AI-proof kunt maken – ondersteund door data, grafieken en praktische tips.

SEO voor LLM’s: wat is AI SEO en Conversational Search Optimization?

Large Language Models (LLM’s) zijn AI-modellen getraind op gigantische hoeveelheden tekst, waardoor ze mensachtige antwoorden kunnen genereren. Populaire AI-zoekmachines zoals ChatGPT en Bard zijn gebaseerd op zulke LLM’s. SEO voor LLM’s (oftewel AI SEO) betekent je content en website zó optimaliseren dat deze AI-modellen jouw informatie oppikken en gebruiken in hun antwoorden. Het draait om online vindbaarheid binnen AI-gedreven systemen, niet alleen in klassieke zoekmachines.

Bij traditionele SEO richt je je op zoekalgoritmes van Google en Bing – met technieken als zoekmachine optimalisatie van content en linkbuilding om hoog te ranken. AI SEO daarentegen focust op generatieve AI zoals ChatGPT. Deze AI-zoekmachines tonen geen lijst met 10 blauwe links, maar geven direct antwoord in natuurlijke taal. Ze halen hun antwoorden niet uitsluitend uit webpagina’s, maar ook uit geïndexeerde AI-databases, kennisbanken en gestructureerde data​. Met andere woorden: een chatbot als ChatGPT put uit zijn getrainde kennis (bijv. Wikipedia-artikelen, forums, nieuws tot een bepaalde datum), terwijl een AI-functie als Google SGE actuele webresultaten combineert met AI-samenvattingen.

Conversational Search Optimization is een term die opkomt om dit nieuwe vakgebied te beschrijven. Het verwijst naar het optimaliseren van content voor conversatiegerichte zoekopdrachten. Waar iemand bij Google misschien zoekt op “openingstijden bakker Utrecht”, zal diezelfde persoon in een conversatie met ChatGPT vragen: “Welke bakker in Utrecht is nu open en goed beoordeeld?” Content die voorbereid is op zulke natuurlijke taalvragen – denk aan uitgebreide FAQ-secties en lange zoekwoorden in vraagvorm – speelt in op Conversational Search. Het doel: jouw website laten verschijnen in het antwoord dat de AI teruggeeft. Je zou kunnen zeggen dat AI SEO draait om vindbaarheid in AI-zoekmachines: zorgen dat chatbots jouw merk, producten of expertise herkennen en aanbevelen.

Enkele synoniemen die in de branche worden gebruikt zijn AIO (AI Optimization) en LMO (Language Model Optimization)​. Hoe we het ook noemen, de kern is duidelijk: net zoals je wilt ranken in Google, wil je genoemd worden door ChatGPT of Bing’s AI. AI-zoekmachines halen antwoorden uit betrouwbare bronnen, kennisgrafieken en gestructureerde data​. Zonder AI-optimalisatie loop je dus het risico onzichtbaar te blijven in deze nieuwe omgeving.

AI-zoekmachines vs traditionele zoekmachines: marktaandeel en gebruikers

Hoewel AI-zoektools veel buzz veroorzaken, is het landschap van zoekmachines anno nu nog steeds door traditionele spelers gedomineerd. Google heeft wereldwijd een marktaandeel van rond de 90%​, terwijl Microsoft’s Bing op circa 3–4% zit​. Andere klassieke zoekmachines (Yahoo, Yandex, Baidu, etc.) verdelen de rest. Met de komst van AI-chatbots begint dit echter langzaam te verschuiven. Zo voorspelt interne data dat ChatGPT in 2025 rond 1% van de zoekmarkt zou kunnen pakken​– een kleine maar betekenisvolle verschuiving. Onder millennials is dit effect nu al groter: in een recente peiling gaf 5% aan ChatGPT als eerste te gebruiken voor zoekopdrachten, terwijl Google zakte van 80% naar 78% voorkeur​

Laten we de vijf grootste AI-zoekmachines kort vergelijken met traditionele search:

• ChatGPT (OpenAI) – ChatGPT is een generatieve AI-chatbot, geen klassieke zoekmachine, maar wordt door miljoenen mensen gebruikt om antwoorden en advies in tekstvorm te krijgen. Het groeide razendsnel: binnen twee maanden na lancering had ChatGPT al ~100 miljoen gebruikers, en het aantal websitebezoeken steeg van 152 miljoen in nov 2022 naar een piek van 1,8 miljard per maand in april 2023. Inmiddels is het verkeer gestabiliseerd rond 1,6–1,7 miljard bezoeken per maand. ChatGPT zelf doorzoekt standaard geen live web (data cut-off eind 2021), maar sinds eind 2023 is er een zoekfunctie die Bing gebruikt om recente informatie op te halen. In feite is ChatGPT daarmee een nieuwe zoekmachine geworden. Hoewel ChatGPT’s huidige marktaandeel in zoekverkeer nog laag is (mogelijk <1%), groeit het gestaag – BrightEdge constateerde dat verkeer vanuit ChatGPT maand-op-maand met 44% stijgt​. Dit suggereert dat ChatGPT een klein maar groeiend deel van zoekopdrachten overneemt. (Zie Grafiek 1 voor de groei van ChatGPT-gebruik

• Bing Chat (Microsoft) – Microsoft’s Bing was lange tijd een distant second in zoekmachines. In februari 2023 integreerde Microsoft een AI-chatbot (op basis van GPT-4, bekend als Bing Chat of “Copilot”) rechtstreeks in Bing. Hierdoor kunnen gebruikers naast de gewone resultaten ook in gesprek met Bing hun query verfijnen. Het effect? Bing’s marktaandeel steeg wel iets, maar niet schokkend veel – van ~2,5% naar 3,4% wereldwijd eind 2023. Toch bereikte Bing een mijlpaal: voor het eerst meer dan 100 miljoen dagelijkse gebruikers na de AI-update​. Ook was ~1/3 van de Bing Chat-gebruikers nieuw voor Bing​, wat suggereert dat de AI-functie mensen trok die eerder Google gebruikten. Microsofts strategie met Bing Chat lijkt dus minder om Google meteen te verslaan in marktaandeel, maar vooral om Bing relevanter te maken. Bing Chat citeert bronnen met voetnoten en kan actuele info leveren (via Bing’s index). Voor SEO betekent dit dat content die goed scoort in Bing én kwalitatief sterk is, kans heeft om genoemd te worden in Bing’s AI-antwoorden. Bing’s aandeel is nog bescheiden, maar het combineert nu traditionele resultaten met AI-samenvattingen – een voorproefje van waar search naartoe gaat.

• Google Bard (Alphabet) – Google Bard is Google’s eigen AI-chatbot (gestuurd door het PaLM/LaMDA-model, en binnenkort door het krachtigere Gemini). Bard is vergelijkbaar met ChatGPT: je kunt er in natuurlijke taal vragen aan stellen en uitgebreide antwoorden terugkrijgen. In tegenstelling tot ChatGPT heeft Bard wél toegang tot actuele Google-zoekresultaten en kan het bronnen tonen als je daarop klikt. Bard is echter (nog) geen integraal onderdeel van de Google zoekpagina voor alle gebruikers; het is apart toegankelijk via bard.google.com. Google blijft met ~89–90% wereldwijd de onbetwiste marktleider in search​, dus elke AI-vernieuwing van Google heeft potentieel enorm bereik. Bard is sinds 2023 beschikbaar in 180+ landen en Nederlands, en fungeert als testomgeving voor Google’s AI-zoektechnologie. Het aantal gebruikers van Bard is niet openbaar, maar het is kleiner dan ChatGPT’s userbase. Wel zien we groei: toen het gebruik van ChatGPT afgelopen zomer even daalde, steeg Bard’s verkeer in juli met 34,5%​. Voor SEO’ers is Bard interessant omdat het (net als ChatGPT) vragen beantwoordt zonder dat de gebruiker door hoeft te klikken naar websites. Het is dus cruciaal om te weten wat Bard over jouw bedrijf of branche zegt. Content die Google’s AI vertrouwt (bijv. omdat het van een gezaghebbende site komt) heeft meer kans in Bard’s antwoorden te belanden.

• Google SGE (Search Generative Experience) – SGE is Google’s experimentele AI-integratie in de normale zoekresultaten. In plaats van een aparte chatbot is SGE een AI-gegenereerde samenvatting die bovenaan de Google-resultatenpagina verschijnt, inclusief bronnen en vervolgvragen in een chat-interface. Momenteel is SGE alleen voor testers in o.a. de VS beschikbaar (in Nederland nog niet, op het moment van schrijven)​. Bij een SGE-zoekopdracht krijg je bijvoorbeeld een blauw gekleurd blok met een AI-antwoord en enkele linkjes eronder naar de bronnen. Daarna kun je doorklikken op vervolgvragen (“vraagt u zich dit ook af?”) en zo in dialoogvorm verder zoeken.

  • Waarom is SGE belangrijk? Omdat het AI-antwoorden rechtstreeks in Google zelf brengt – waar veruit de meeste zoekers zitten. Google geeft aan ~10% van de queries via SGE te willen beantwoorden. Als dit uitrolt, betekent het dat veel gebruikers “blijven” bij het AI-antwoord in Google, in plaats van meerdere sites te bezoeken. Voor website-eigenaren wordt het nóg concurrerender om in de topbronnen te zitten die SGE vermeldt. Het goede nieuws is dat SGE wel verwijzingen naar websites geeft (in tegenstelling tot een pure chatbot die alleen antwoord textueel weergeeft). Google SGE is dus een hybride: het combineert de kracht van Google’s index (miljarden pagina’s) met een AI die context en overzicht biedt. SEO-technisch zal alles wat voor Google SEO al belangrijk was – goede content, structured data, expertise – ook wegen in SGE. Google’s marktpositie betekent dat SGE meteen een van de grootste AI-zoektools wordt zodra het publiek het kan gebruiken.

• Perplexity AI – Perplexity.ai is een van de nieuwe generatie “AI-antwoordzoekmachines” die vanaf de grond af aan gebouwd zijn met AI-first aanpak. In Perplexity typ je een vraag in natuurlijke taal, en het model (gebaseerd op GPT-4 en andere LLM’s) geeft direct een bondig antwoord met verwijzingen naar bronnen. Je ziet dus bijvoorbeeld een kort antwoord en daaronder bronartikelen met hyperlinks – vergelijkbaar met hoe Bing Chat bronnen toont. Hoewel kleiner dan ChatGPT, groeit Perplexity snel. In 2023 haalde Perplexity ongeveer 10 miljoen actieve maandgebruikers, met 45 miljoen websitebezoeken in december 2023 (vergeleken met slechts ~2,2 miljoen een jaar eerder)​. Het positioneert zich als “antwoordmachine” en wil een transparant en betrouwbaar alternatief bieden voor Google. Interessant is dat Perplexity mede is opgericht door oud-medewerkers van OpenAI en DeepMind, met investeerders uit Silicon Valley​. Voor SEO biedt Perplexity kansen om verkeer te krijgen als jouw content een van de geciteerde bronnen is. Omdat het model nadrukkelijk bronnen toont, kun je via Perplexity antwoorden alsnog bezoekers naar je site krijgen. Het onderscheidt zich door zeer gerichte antwoorden te geven (vaak kort en to-the-point) – handig voor gebruikers, maar het betekent ook dat alleen de top één of twee bronnen in beeld komen. Dit onderstreept weer: content moet beste in zijn soort zijn om eruit te springen. Perplexity’s marktaandeel is nog klein (<0,5% van alle zoekactiviteit volgens schattingen​), maar het wordt gezien als een van de AI-zoekmachines om in de gaten te houden.

Source: StatCounter Global Stats – Search Engine Market Share

(Grafiek 1: Verdeling van wereldwijd zoekverkeer tussen traditionele zoekmachines en AI-zoekmachines eind 2023. Google heeft ~90% van de taart, Bing ~4%, en AI-tools als ChatGPT en Perplexity samen een paar procent​)

Veranderingen in zoekgedrag: traditioneel vs. conversationeel

De opkomst van AI-zoekmachines gaat gepaard met een verandering in zoekgedrag. Hoe gebruikers een vraag stellen en hoe ze de resultaten consumeren, verschilt sterk tussen traditionele zoekmachines en AI-chatbots:

• Zoekopdrachten formuleren: Bij klassieke search typte men vaak beknopte kernwoorden of zinnen in (“bakker Utrecht openingstijden”). In AI-chat zoek je veelal conversatiegericht: je stelt een volledige vraag of opdracht in natuurlijke taal, alsof je met een mens praat (“Welke bakker in Utrecht is nu open en welke raadt u aan?”). Dit wordt mede gevoed door de ervaring met voice assistants (Siri, Alexa) en chatbots: gebruikers raken gewend om complete vragen te stellen. Voor SEO betekent dit meer nadruk op long-tail zoektermen en vraagvormen. Content die dieper ingaat op veelgestelde vragen en problemen van klanten sluit beter aan bij deze trend.

• Resultaatpresentatie: In Google krijg je een lange lijst met resultaten (webpagina’s) waarop je kunt klikken. Je moet als gebruiker zelf de informatie uit die pagina’s halen. In een AI-chat krijg je één samengesteld antwoord. De AI doorzoekt zelf bronnen en presenteert een samenvatting of advies direct in het chatvenster. Je hoeft in principe niet verder te klikken voor het antwoord – het wordt je voorgekauwd. Traditioneel zoekgedrag is dus meer “zelf klikken en lezen”, terwijl AI-zoekgedrag meer “antwoord ontvangen” is. Dit maakt zoeken voor de gebruiker sneller en makkelijker, maar heeft gevolgen voor website-bezoek: een goed antwoord van de AI kan betekenen dat de gebruiker jouw site niet meer nodig heeft (tenzij de AI een bronvermelding geeft waarop geklikt wordt).

• Interactie en vervolgvragen: Bij een normale zoekmachine voer je een query in, bekijk je resultaten, en voer je indien nodig een gewijzigde query in. Het is een iteratief maar gefragmenteerd proces. In een conversationele zoekmachine blijf je in dialoog: je stelt een vervolgvraag of geeft een opdracht om te verfijnen (“Kun je die laatste aanbeveling toelichten?” of “Geef me ook de openingstijden op zondag”). De AI onthoudt de context van je vorige vraag. Dit is een fundamenteel andere gebruikerservaring​​

  De zoektocht voelt meer als een gesprek. Zelfs met Google’s AI-overzicht (SGE) krijgen gebruikers gewoon het info-blok te zien, maar gaan ze niet in gesprek met Google – het blijft een eenmalig antwoord. Bij ChatGPT of Bing Chat daarentegen is een zoekopdracht het startpunt van een conversatie. Deze mogelijkheid tot doorvragen maakt dat gebruikers langere sessies hebben in één omgeving, in plaats van telkens nieuwe zoekopdrachten te starten.

• Gebruikersintentie: Bij traditionele search zie je een onderscheid tussen informatieve, navigatiegerichte en transactionele zoekopdrachten. AI-zoekmachines vervagen die grenzen enigszins. Iemand kan informatief beginnen (“Wat is de beste smartphone onder €500?”), en vervolgens transactioneel eindigen via de chat (“Kun je er een voor me bestellen?”). Sterker nog, Bing Chat heeft al integraties waarmee je direct reserveringen kunt maken of producten kopen via de chat. De verwachting is dat dit soort conversational commerce toeneemt. Voor e-commerce bedrijven betekent dit dat het verkoopproces in de toekomst deels via AI-assistenten kan lopen. Denk aan een klant die via een AI-chat op je site of via een voice assistant een product zoekt en meteen laat bestellen. Dit vereist dat je productdata beschikbaar en begrijpelijk is voor AI-systemen.

• Vertrouwen en controle: Veel gebruikers vertrouwen Google-resultaten omdat ze weten dat deze van echte websites komen en ze kunnen doorklikken voor details. Bij AI-antwoorden moet de gebruiker vertrouwen op het AI-systeem. Als de AI bronnen citeert (zoals Bing of Perplexity), is dat vertrouwen groter omdat men de herkomst kan verifiëren. Als er geen bronnen zijn (zoals een los antwoord van ChatGPT), kan dat zowel als autoritatief voelen (“de computer zal het wel juist hebben”) als ook wantrouwen wekken (“waar haalt hij dit vandaan?”). We zien een mix: sommige mensen nemen AI-antwoorden voor waar aan, anderen blijven dubbelchecken via Google. Over het algemeen geldt: hoe meer transparantie (bijv. citaties of links naar de bron), hoe beter voor het vertrouwen. Dit heeft zoekgedrag beïnvloed: gebruikers leren welke AI-systemen ze kunnen vertrouwen en waarvoor. Zo is ChatGPT populair voor creatieve input of codehulp, maar minder voor actuele nieuwsvragen (daarvoor grijpen mensen sneller naar Google of Bing met live data).

Invloed op MKB’ers, ondernemers en SEO-marketeers

De verschuiving in zoekgedrag heeft directe gevolgen voor bedrijven en hun online marketingstrategieën:

• Minder organische klikken, meer “zero-click” antwoorden: In het klassieke SEO-model is het doel om in de topresultaten te staan zodat gebruikers naar je website doorklikken. Maar wat als de AI-zoekmachine het antwoord al weggeeft? We zien nu al in Google een trend van zero-click searches (waarbij de gebruiker het antwoord al op de resultatenpagina krijgt en niet klikt). AI-gestuurde zoekmachines trekken dit door: vaak hoeft de gebruiker jouw site niet meer te bezoeken, tenzij voor nadere details. Dit betekent dat het bezoekersverkeer via traditionele zoekresultaten kan afnemen voor bepaalde vragen. SEO-marketeers moeten hun succes daarom niet alleen afmeten aan klikbare rankings, maar ook aan zichtbaarheid binnen antwoorden. Je merk of content genoemd krijgen in het AI-antwoordenblok wordt een nieuw doel op zich.

• Belang van bronvermelding: Als jouw content door een AI wordt gebruikt, wil je liefst dat er een bronvermelding of link bij staat. Gelukkig bewegen AI-zoektools zich die kant op. Bing Chat en Perplexity tonen standaard bronnen​, en ook Google’s SGE citeert meerdere websites. ChatGPT en Bard noemden oorspronkelijk geen bronnen, maar ook daar komen opties (bij Bard kun je op zinnen klikken om bronnen te zien). Voor bedrijven is het goed nieuws dat AI-antwoorden steeds vaker citaties bevatten – zo kun je verkeer én naamsbekendheid krijgen als jouw site de bron is. Aan de andere kant: als een AI geen bronnen toont, “leent” het wel de info van jouw site maar krijg jij er weinig voor terug. Er was even paniek dat AI alle content zou kannibaliseren, maar de trend is dat zoekmachines transparanter worden. Uitgevers en website-eigenaren zien daarom in dat het lonend is om niet AI te blokkeren, maar juist te zorgen dát je genoemd wordt​.

• Nieuwe KPI: aanwezig zijn in AI-antwoorden: SEO-specialisten zullen in de toekomst moeten meten in hoeverre hun content voorkomt in AI-zoekresultaten. Dit is lastiger dan traditionele rankings checken, want AI-antwoorden zijn dynamisch en gepersonaliseerd. Toch kun je al beginnen met handmatig testen: vraag aan ChatGPT of Bard bijvoorbeeld “Wat zijn de beste accountants in [mijn stad]?” of “Geef me advies over [jouw product]”. Verschijn je niet in het antwoord, dan is er werk aan de winkel. Tools en analytics zullen zich hierop ontwikkelen. Bing Webmaster Tools toont nu al enigszins welke URL’s via Bing Chat zijn vertoond, maar deelt nog niet alles.​ Het wordt de taak van SEO’ers om bij te houden hoe hun merk in AI wordt gepresenteerd, niet alleen in Google’s blauwe links.

• Optimaliseren voor AI: technische SEO en contentstrategie: Om vindbaar te worden in AI-zoekmachines moet je deels anders (en extra) optimaliseren. Enkele tactieken:

  • Structured data & kennisgrafiek: AI-modellen begrijpen gestructureerde gegevens beter. Voeg Schema markup (JSON-LD) toe voor zaken als FAQs, producten, recensies, LocalBusiness etc. Dit helpt zowel de reguliere SEO als AI. Een goede kenniskaart (Knowledge Graph) is goud waard – zorg dat je bedrijfsinformatie klopt in Wikidata, Wikipedia en Google Bedrijfsprofiel. AI’s raadplegen dit soort databases graag. Ecoteers biedt bijv. AI-optimalisatie diensten die zich richten op deze technische kant: van het optimaliseren van je Wikipedia-vermelding tot het doorvoeren van structured data, zodat AI jouw content beter kan interpreteren​.
  • Autoriteit en E-E-A-T: “Expertise, Authoritativeness, Trustworthiness” (plus Experience) blijven cruciaal. AI’s willen geen onzin vertellen, dus baseren ze zich op betrouwbare bronnen.Websites met een sterke autoriteit in hun niche worden vaker geciteerd. Werk aan je domeinautoriteit via linkbuilding en zorg voor vermeldingen op gezaghebbende sites. Een Wikipedia-pagina of vermeld worden in vakpublicaties verhoogt de kans dat AI je meeneemt in het antwoord. Volgens Ecoteers’ eigen analyse worden bedrijven met een Wikipedia-pagina ~60% vaker genoemd in AI-resultaten​.
  • AI-vriendelijke content creëren: Pas je contentstrategie aan op conversatiegerichte vragen. Denk in termen van vraag en antwoord. Een uitgebreide FAQ-sectie op je site (of onderaan relevante pagina’s) is niet alleen goed voor voice search en Google’s Featured Snippets, maar ook voor AI-chatbots die graag Q&A-formaat consumeren. Schrijf bijvoorbeeld blogposts die diepgaande antwoorden geven op prangende vragen van je doelgroep. Structureer je teksten met duidelijke koppen en lijsten, zodat een AI makkelijk stukken eruit kan halen. Long-form content die goed gestructureerd is (met h2/h3, bullet points) wordt door AI beter verwerkt. Het draait om context: een AI neemt eerder content over die in context compleet is (bijv. een paragrafen die de vraag direct beantwoordt).
  • Conversational tone & natuurlijke taal: AI’s produceren hun antwoorden in natuurlijke taal, dus content die al in een begrijpelijke, mensgerichte toon is geschreven heeft een streepje voor. Gebruik in je teksten synoniemen en spreektaal (waar gepast) zoals je in een gesprek zou doen. Dit sluit aan bij Conversational Search Optimization – optimaliseren voor hoe mensen praten en vragen stellen, niet alleen voor hoe ze in telegramstijl typen. Denk ook aan voice search: iemand die praat tegen z’n telefoon gebruikt andere bewoordingen dan wanneer die persoon typt. Door content te schrijven die deze natuurlijke vraagstelling omvat, ben je future-proof voor zowel voice assistants als AI-chatbots.

• Lokale vindbaarheid in AI: Voor lokale ondernemers (MKB) is het belangrijk te beseffen dat AI-zoekmachines ook lokale aanbevelingen doen. Als iemand Bard vraagt “Noem goede restaurants in mijn buurt”, zal Bard putten uit Google Maps reviews, Google Mijn Bedrijf data, en mogelijk platforms als Yelp/TripAdvisor. Het is dus essentieel om je lokale SEO op orde te hebben: up-to-date bedrijfsinformatie, genoeg (positieve) reviews en aanwezigheid op belangrijke platforms. Hoewel ChatGPT nog geen real-time locatiezoek doet, heeft Bing Chat dat wel – het kan gebruikmaken van Bing Maps en lokale index. Zorg dus dat je NAP-gegevens (Name, Address, Phone) consistent zijn overal online, en dat je lokale schema markup hebt. Dit verhoogt de kans dat een AI jouw bedrijf noemt bij lokale vragen.

• Monitoring en bijsturen: De wereld van AI-zoek is continu in ontwikkeling. Als ondernemer of marketeer doe je er goed aan om deze trends op de voet te volgen. Houd nieuws in de gaten (bijv. updates over Google’s AI-projecten, of nieuwe features in Bing Chat). Experimenteer zelf met de AI-tools om te zien hoe ze reageren op content wijzigingen. Zoals bij alle SEO geldt: meten = weten. Gebruik analytics om te zien of het organisch verkeer patronen vertoont (bijv. daling in bepaalde informatieve queries door AI-concurrentie) en compenseer dat eventueel via andere kanalen of door nieuwe content te maken.

Kortom, wees proactief. De bedrijven die zich nu al voorbereiden op AI-gedreven search, hebben een voorsprong op concurrenten die afwachten. Veel van je concurrenten zijn hier waarschijnlijk nog niet mee bezig​.

Door AI SEO te integreren in je strategie terwijl je concurrenten hier nog niet op zitten kan je hier goed van profiteren, dus dit is het moment om in te springen en je vindbaarheid veilig te stellen.

Toekomst van SEO en e-commerce: trends en voorspellingen

De integratie van AI in zoeken staat nog maar aan het begin. Wat kunnen we de komende jaren verwachten op het gebied van SEO en online vindbaarheid?

• Hybride zoekresultaten worden de norm: De scheidslijn tussen een traditionele zoekmachine en een AI-chatbot zal verder vervagen. Google is van plan AI-samenvattingen breder uit te rollen (projectnaam Magi en het nieuwe model Gemini dat Bard/SGE aandrijft). Microsoft bouwt Bing door tot een “Copilot” voor het web. Het is goed mogelijk dat binnen een paar jaar vrijwel elke zoekopdracht een combinatie oplevert van AI-antwoorden en klassieke resultaten. Voor SEO betekent dit twee fronten: optimaliseren voor de AI-antwoordlaag én voor de klassieke rangschikking daaronder. Het positieve is dat goede content in principe dubbel kan scoren (als bron voor AI én als hoog rankende pagina). Maar middelmatige content zal nóg minder zichtbaarheid krijgen. “Winner takes all” wordt sterker: de AI pakt het beste antwoord, en de rest verdwijnt uit beeld.

• Nieuwe spelers en meer concurrentie: Waar Google jarenlang vrijwel synoniem stond aan zoeken, zien we nu diversificatie. Naast Bing en nieuwe tools als Perplexity komen er mogelijk nog spelers bij. Er zijn geruchten dat OpenAI (het bedrijf achter ChatGPT) zelf met een volwaardige zoekmachine wil komen​. OpenAI’s homepage experimenteerde recent al met een zoekbalk. Als zij de samenwerking met Microsoft ooit losser maken, zou een ChatGPT-zoekmachine de markt op zijn kop kunnen zetten​.

  Ook andere Big Tech bedrijven investeren in generative AI for search – denk aan Apple (voor Siri verbeteringen) of Amazon (product search met AI). Voor e-commerce is Amazon een interessante: zij domineren productzoekingen, en integreren steeds meer AI (hun Alexa krijgt LLM-upgrades). We kunnen een toekomstbeeld schetsen waarin je je product zowel voor Amazon’s algoritme moet optimaliseren als voor een AI-gestuurde shopping-assistent. Meer AI-zoekmachines betekent meer plekken waar je als merk vindbaar moet zijn. Het zoeklandschap fragmenteert iets, al blijft Google voorlopig centraal.

• E-commerce en AI: van zoekmachine naar adviseur: In online retail zal AI een grotere rol spelen als persoonlijke assistent. Stel je voor: in plaats van zelf filters in een webwinkel in te stellen, vraag je aan een AI “Ik zoek een eco-vriendelijk hardloopshirt voor heren onder €50”. De AI gebruikt de productdatabase om een paar opties voor te stellen, completeert dat met gebruikersreviews (“dit shirt scoort hoog qua duurzaamheid”) en kan direct de aankoop afronden. Dit klinkt futuristisch, maar elementen ervan bestaan al (bijv. ChatGPT-plugins voor shopping, Bing’s productadvies in chat). E-commerce bedrijven moeten hun productdata en feeds hierop voorbereiden. Rijke productinformatie (goede titels, beschrijvingen, specificaties in gestructureerde vorm) wordt nóg belangrijker. Ook is merkvertrouwen essentieel: AI’s zullen geneigd zijn producten aan te bevelen met positieve reviews en van merken met een goede reputatie (de AI wil het “beste” antwoord geven, ook bij producten). We gaan mogelijk richting een scenario waarbij een groot deel van oriënterende shop-vragen via AI loopt, en de daadwerkelijke transactie nog bij de webshop plaatsvindt – of zelfs direct via de AI als tussenpersoon. Voice-commerce kan hierbij een vlucht nemen: met slimmere AI’s wordt het realistischer dat mensen via spraak iets bestellen (“Hey Google, bestel hetzelfde waspoeder als vorige keer”).

• Content blijft king, maar distributie verandert: SEO in het AI-tijdperk zal nog steeds draaien om waardevolle content. Wat verandert is hoe die content bij de gebruiker komt. In plaats van rechtstreeks via je blog, kan jouw informatie via een AI-assistent bij de consument belanden. Dit opent ook nieuwe kansen: je content kan een veel groter publiek bereiken als AI’s het vaker gebruiken. Denk aan een stukje deskundig advies uit jouw blog dat door duizenden ChatGPT-gebruikers wordt gehoord – een soort syndicatie via AI. Maar daarvoor moet de content uitstekend zijn (zodat de AI het oppikt) en goed gestructureerd (zodat de AI het begrijpt). We zien waarschijnlijk een evolutie waarin SEO-specialisten samenwerken met AI-trainers of dataspecialisten om te zorgen dat hun bedrijf in de “kennisgrafen” van AI’s verschijnt. AEO (Answer Engine Optimization) zou je het kunnen noemen: je site zó inrichten dat AI’s jouw antwoord als het beste antwoord beschouwen.

• Meer nadruk op merk en autoriteit: Als algoritmes slimmer worden, zullen ze minder makkelijk te manipuleren zijn met trucjes. AI-modellen kijken naar brede samenhangende indicatoren van betrouwbaarheid. Een onbekend blog met een goed keywordartikel zal het mogelijk afleggen tegen een bekend merk met all-round sterke content. We zien dat Google nu al in zijn core updates de nadruk legt op E-E-A-T (expertise, authoritativeness, trustworthiness). AI search zal dat vermoedelijk navolgen om hallucinatierisico te verkleinen. Voor bedrijven betekent dit investeren in branding en thought leadership. Zorg dat je bekend staat als expert in je vak – online én offline – zodat AI’s je meenemen als bron. In het MKB-segment kan dit bijvoorbeeld via niche-autoriteit: als jouw bedrijf gespecialiseerd is in een bepaalde dienst, publiceer case studies, verkrijg erkenning (awards, keurmerken) en laat dat online terugkomen. Dit zijn signalen die ook AI-algoritmes kunnen oppikken.

• SEO wordt breder dan Google alleen: De rol van de klassieke zoekmachine optimalisatie verandert van “vindbaar in Google” naar “vindbaar overal waar gezocht wordt”. Dat betekent dat SEO-teams zich mogelijk gaan bemoeien met nieuwe dingen: zoals zorgen dat de bedrijfsinformatie correct in Alexa’s database staat, of dat de AI-chatbot op de eigen website goed getraind is met content. Ja, ook dat is een trend: bedrijven implementeren zelf AI-chatbots op hun site (met hun content als bron) om bezoekers snel antwoord te geven. Denk aan een webshop die een chatbot heeft die alle productvragen direct kan beantwoorden uit de handleiding. Dit is ook SEO in zekere zin – het binnen je eigen omgeving bedienen van de zoekvraag. De lijnen tussen SEO, content marketing en AI zullen meer vervlochten raken.

Conclusie:

De komst van AI-gestuurde zoekmachines zoals ChatGPT, Bing Chat, Google Bard/SGE en Perplexity vormt zowel een uitdaging als een kans voor online vindbaarheid. Het gebruikersgedrag verschuift richting conversatie en directe antwoorden. Traditionele SEO is niet ineens verleden tijd – Google en Bing blijven belangrijk – maar het speelveld wordt breder. Als ondernemer of marketeer doe je er goed aan om nu te investeren in AI SEO: optimaliseer je site voor conversatie, zorg voor kwalitatieve content en sterke autoriteit, en blijf technisch bij (structured data, kennisgrafieken). Vindbaarheid in AI-zoekmachines is de nieuwe pijler naast vindbaarheid in Google. Bedrijven die deze transitie omarmen, zullen beter zichtbaar zijn in de zoekresultaten van morgen, of die nu door een mens of een AI worden gepresenteerd. Eén ding is zeker: de toekomst van SEO en e-commerce is spannend en volop in ontwikkeling. Zorg dat je mee ontwikkelt, zodat jouw online zichtbaarheid gewaarborgd blijft – in elke zoekmachine, menselijk of kunstmatig.